IMF: pak Nederlandse belastingen aan

[Lammert de Haan]

Het IMF heeft weer eens van zich laten horen als het over het Nederlandse belastingstelsel gaat. En als een aantal bankdirecteuren de rol van econoom gaan spelen, kun je op voorhand al wel voorspellen wat de uitkomst zal zijn. En die is dan ook uitgekomen: niet erg verheffend.

In een vandaag gepubliceerd rapport van het Internationaal Monetair Fonds stelt zij dat de huidige regels van het Nederlandse belastingstelsel de opbouw van schulden sterk stimuleert.
Belastingen moeten minder worden gericht op arbeid, maar meer op consumptie en kapitaalinkomsten. Probleem wat zich hierbij echter voordoet is dat er bij 'geen arbeid' ook maar weinig ruimte is voor consumptie, maar hier moet je dus wel oog voor hebben.
Ook het huizen bezit kan volgens het IMF zwaarder worden belast. De inperking van de hypotheekrenteaftrek is een goede stap, maar gaat volgens het fonds nog niet ver genoeg.

Op de Nederlandse huizenmarkt ligt de nadruk nog altijd te veel op koophuizen, vindt het IMF. Mede daardoor zijn de schulden van huishoudens hoog. Om tot een gezonde situatie te komen moet de hoogte van hypotheken ten opzichte van de waarde van huizen volgens het fonds snel worden beperkt en moet de hypotheekrenteaftrek sneller worden ingeperkt.

Het IMF ziet een belangrijk aspect, als het gaat om schulden t.a.v. de eigen woning, over het hoofd: tegenover zo'n schuld staat ook altijd een bezit. Voor veel oudere Nederlanders geldt zelfs de situatie dat tegenover zo'n bezitting geen enkele schuld meer bestaat.
Natuurlijk kun je stellen dat de Nederlandse overheid het eigen woning bezit d.m.v. de hypotheekrenteaftrek voor de inkomstenbelasting stimuleert. Maar tegenover deze renteaftrek staat voor huurders de mogelijkheid van het verkrijgen van een huurtoeslag. Uit studies blijkt zelfs dat, mochten Nederlanders massaal het eigen woning bezit de rug toekeren en hun toevlucht zouden gaan zoeken in de huur van een (sociale) huurwoning, dit de schatkist veel extra geld gaat kosten! Dus is de eigenwoningbezitter een melkkoetje voor de Nederlandse staatskas!

Daarnaast ziet het IMF nog een ander aspect over het hoofd: er is geen land ter wereld waar het netto-vermogen van haar inwoners zo hoog is als geldt voor de Nederlander! Een enkele keer wordt men hiermee geheel onbewust geconfronteerd, nl. bij emigratie naar het buitenland, als de Belastingdienst je een conserverende aanslag nieuwe stijl oplegt voor je opgebouwde pensioenrechten. Daarvoor heb je nooit in de gaten gehad hoe vermogend je wel niet was!

Overigens wordt het aanhouden van een eigenwoning nog verder gestimuleerd door middel van een nieuw fenomeen: de ‘Blijverslening’. Hierdoor kunnen ouderen gemakkelijker geld lenen voor woningaanpassingen, om op die manier langer in hun eigen huis te blijven wonen. Dit kan zowel in de vorm van een consumptief als van een hypothecair krediet.
Dus: nog meer schulden en nog meer ‘problemen’ voor het IMF.