Overzicht alfabet 01-05

De beginselen van de Thaise taal.
Moderators: Chang, Patriot, Broom
Gesloten
Bericht
Auteur
prajak
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 17884
Lid geworden op: zaterdag 21 juni 2008, 00:24

Overzicht alfabet 01-05

#1 Bericht door prajak » woensdag 10 november 2010, 16:45

Alfabet 01

Eerste vraag is dan, welke schrijfmethode nemen voor de vertaling van Thaise letters naar de westerse spraak.

Naar welke spraak, het Engels of het NL ? Ik kies voor NL.

Ik heb maar EEN boek waarin de zachte k wordt weergegeven als een g (Duits Geld, Engels gold) en dat is het leerboek Essential Thai van James Higbie (isbn 974-202-035-3). Mijn oeroud cursusboek van Linguaphone, het Zakwoordenboek NL-TH van W.D. Klaver (te koop bij de NVT) en het boekje The main of Thai grammar (isbn 974-210-513-8) geeft de zachte k weer als een k en de harde kh als kh. Dit zal ik volgen.

De tj letter. De uitspraak is tj en daarmee hebben NL-ers geen moeite want wij hebben Tjoklat en Tjeukemeer. In veel boeken vind je dat vertaald met de j van John (dsjohn) of met de ch van tjsokolat. En Baan Tjommanie in Nongkhai heet op de borden gewoon Chommanee. De tj is internationaal niet bekend.

Dan is er de “dental t”. Er zijn twee d’s en twee dt’s. Khun dta, opa dan wel “eerbiedwaardige oudere heer”, ik reken me tot die groep, is een voorbeeld van de laatste klank. Je begint als d en gaat over op t. Dit wordt gezien als de harde t klank in tegenstelling tot de th, de geblazen t, die niets te maken heeft met de Engelse th uit the en that.Want wat niet van huis uit Engels sprekende mensen daar van maken is vaak om te huilen.

En de geblazen p wordt geschreven als ph en heeft niets te doen met de lampenfabriek in het zuiden des lands….. Het is dus een geblazen p.

Ja, de ng klank. Als eind van een woord een ng zoals in jong. Aan het begin van een woord als ng, dus jongen zonder jo. In het midden van een woord ng als in jongen en Jongejan maar niet zoals in Jongerius. De g is niet hoorbaar. En dan kan die ng ook nog dubbel komen zoals in “pen yangngai khrab”, hoe maakt u het…… Dan wordt het een lang aangehouden ng.

Vraag twee is wat ik doe met de keelklank. Dat kun je vet drukken en je kunt ook niks doen en de Thaise klinker gewoon herkennen. Ik zal die zoveel mogelijk cursief typen. Het beste voorbeeld van de keelklank is het Thaise telwoord voor EEN. Vraag de partner.

Vraag drie is, zal ik de toonhoogte weergeven in de Thaise tekst. Nee. Dat moet je nu net leren uit het blad in bijlagen-1 en als je dat ziet slaat de schrik je om het hart want het is bijzonder ingewikkeld. Dat blad zou je kunnen printen en verder gebruiken als bijblad. Die hulp heb ik altijd binnen handbereik als ik Thaise les doe.

Er zijn vijf tonen; Thais is een tonale taal. De middentoon is normale spreektaal, de hoge toon spreek je iets hoger uit, de lage toon iets lager. Je zult merken dat de lage toon erg moeilijk is. Vraag de partner heel langzaam uit te spreken de woorden voor “paard”, voor “komen” en voor “hond”. De stijgende en dalende toon zijn duidelijker hoorbaar. Vraag de partner een paar voorbeelden te spreken.

En dan zijn er 4 tekens die boven de medeklinkers kunnen komen. De may eek ziet er uit als een 1-tje. De may thoo als een 2-tje. De may trii als een m-met-een-haakje-er-aan en de may tjattawaa als een plusje. Dit zijn ze, en ik gebruik de zachte k, van kip, de eerste letter van het Thaise alfabet. Daarmee is de discussie “wat was er eerder, kip of ei” ook opgelost..

ก่ ก้ ก๊ ก๋

En afhankelijk van het tekentje en de klasse van de medeklinker wijzigt de toonhoogte…

Vraag vier is wat ik doe met woorden als medeklinker en klinker. Een “medeklinker van de middenklasse” is verwarrender dan mid-class consonant en dat doe ik dan maar. Klinker is in het Engels vowel. O ja, diphtong betekent tweeklank; i-a, u-a, w-a, u-a. En het woord syllable betekent lettergreep maar soms ook letter.

En ten slotte, zit er toch een foutje in, blaast den trompet en roert den blikken trommel. In goed Nederlands: nobody is perfect.

Succes.

prajak
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 17884
Lid geworden op: zaterdag 21 juni 2008, 00:24

Re: Overzicht alfabet 01-05

#2 Bericht door prajak » woensdag 10 november 2010, 16:46

Alfabet-02

Ben je er nog ? Dapper hoor !

We vatten thans de waterbuffel bij de kladden en gaan beginnen met enkele simpele consonants (mede-klinkers) en vowels (klinkers) zonder het te hebben over klasse of volgorde in het alfabet.

ง น ม ร ย ล ว

Dit zijn resp de ng, n, m, r, y, l en w. De y dus als consonant, medeklinker en die klinkt als in het Engelse yet, of als yin en yang.

Al deze dingen ga je overschrijven en je begint altijd bij het rondje te schrijven; is er meer dan een rondje dan begin je met het rondje linksboven. Je schrijft zonder onderbreking tenzij je de bibberziekte hebt of te diep in het glas hebt gekeken. Later komen de letters die uit twee delen bestaan.

Het zijn alle low-class consonants en dat is iets om te onthouden als we later naar de toonhoogte gaan.

In het Nederlands spreek je de letters uit met een EE er achter. Bee, Cee, Dee en verder. In het Thais met OO er achter als in do, ho, zo. Doe dat dan ook als je oefent met schrijven. Het bereidt je voor op de volledige naam van die consonant die gekoppeld is aan een mens, dier of ding. Later.

Vowels.

-า - ำ -อ -ั

Uitspraak resp de volle aa als in paard, de am als in lam of dam, de oh als in boht en poht maar dan lang, de ah als in lam en dam. Maar de eerste ‘am’ is een zelfstandige vowel en die komt in het NL niet voor. Je begint te schrijven bij het rondje en is er geen rondje dan linksboven.

Je ziet nu dat het Thais een lange aa en een korte ah kent en er verschillende symbolen voor heeft.

Let verder op het streepje voor de vowel; dat geeft de consonant aan en dit zijn dus vowels die achter de consonant komen. Vreemde opmerking ? Nee, want er komen later vowels die voor, boven of onder de consonant komen of er omheen.

มา maa als in maan. นำ nam als de verleden tijd van “nemen”.
รอ roh als in joh dus lang. มัน man als het NL woord man.

Je ziet bij man dat de vowel boven de EERSTE consonant staat. De vowel “am” staat met het rondje boven de eerste consonant.

Nog een paar woorden met de “ah”.

มัน ยัง วัน

Uitspraak in het NL man, yang en wan. Je ziet in het geschreven Thais dat het staartje van de vowel ั net iets boven de tweede consonant komt.

Oefeningen.

Je kunt deze oefeningen ook doen op een Thais keyboard. Ik houd voor Thaise tekens aan het font Angsana New 16.

Ik adviseer echter een HB-potlood en papier en een heel groot vlakgom. Maar er zijn ook oefenboekjes te koop in iedere boekwinkel waar de letters allemaal lichtjes zijn voorgedrukt en daar kun je het “overtrekken” beoefenen. De boekjes zie je in bijlagen-1.

Oefening 1.

งา นา มา รา ลา ยา วา
งำ นำ มำ รำ ลำ ลำ วำ
งอ นอ มอ รอ ลอ ยอ วอ


Lees ze eerst van links naar rechts en dan van boven naar beneden en spreek ze luidop uit. Schrijf de klanken dan op in NL en spreek ze uit. Probeer dan de woorden in het Thais te schrijven en spreek ze opnieuw uit.

Ik geef geen antwoorden want je hebt allemaal wel een Thai(se) in de buurt.

Oefening 2.

En doe hiermee hetzelfde als in oefening 1.

งาม นาน ยาน นาง
นอน รอง ลอง มอง ยอน
มัน ยัง รัง ลัง วัน
ราย ลาย นาย ราย ยาง


Oefening 3.

In deze laatste oefening zul je zien hoe woordjes aan elkaar worden geschreven om een zin te vormen. Lees iedere lijn van links naar rechts en zie hoe langzaam een zinnetje wordt opgebouwd. Thais is geen taal van spaties ! Je gaat leren zelf de spaties te zetten in het leesproces. En ik heb dat gedaan door in alle leesboekjes met een potlood een schuin streepje te zetten waar een woord stopt.

นาย นายมอง นายมองนาง
ยาม ยามมา ยามมารอ
นาง นางงาม นางงามรำ


En een kleine woordenlijst.

นาย meneer of “de baas”
มอง to look at
นาง mevrouw, mejuffrouw
มา to come
รอ to wait
งาม mooi zijn, “knap”
รำ to dance.

Goed, dat was anderhalf uur werk, dit onderdeel, want het gedoe op het toetsenbord kost tijd en ik moet steeds van veraf- naar leesbril wisselen. Dat zul je ook merken op het toetsenbord. Het is zoeken waar de dingen staan.

prajak
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 17884
Lid geworden op: zaterdag 21 juni 2008, 00:24

Re: Overzicht alfabet 01-05

#3 Bericht door prajak » woensdag 10 november 2010, 16:46

Alfabet-03

En dan beginnen we aan de mid class consonants; daarvan zijn er 9 waarvan er thans 7 worden behandeld.

ก จ ด ต บ ป อ

Dat zijn de (zachte) k, tj, d, dt, b, p en de …. Schrijf ze een aantal maal over en noem ze bij naam (ko, tjo, do, dto, bo, po met een NL lange oo) en begin te schrijven met het rondje. De eerste letter begin je te schrijven aan de linkerkant.

Maar…die laatste kennen we toch al ? Juist, de vowel oh die we in de vorige les hebben gehad is ook een consonant. Hij wordt genoemd de zero-consonant. Wat is dat nu weer ?

In de vorige les heb je gezien dat we de vowels hebben weergegeven met een - streepje er voor. Dat houdt in dat er altijd een consonant VOOR de vowel komt te staan. Maar wat nu als een woord begint met een vowel ? Een overbekend woord als zodanig is AHAAN, voedsel.

Wel, er MOET een consonant voor een vowel staan en in dat geval gebruiken we de zero-consonant.

Kort gezegd, IEDER WOORD WAARVAN JE HOORT DAT HET BEGINT MET EEN VOWEL WORDT VOORAFGEGAAN DOOR DE ZERO-CONSONANT.

Dat leidt tot deze voorbeelden.

อา อำ ออม อัน


Uitspraak dus aa, am, om en an. Vooral “om” is moeilijk te bevatten; “om” begint met een vowel dus komt er de zero-consonant voor. Een bekend woord in het Thais is “ok” , lang gesproken, uit, uitgang, ออก.

En een paar nieuwe vowels. En dan laat Windows (of mijn digibetische onkennis…) me in de steek want een streepje boven een letter plaatsen gaat niet. Dus geef ik de nieuwe vowels voortaan weer samen met de zero-consonant.

อิ อี อุ อู

Dat zijn resp. de vowels in NL i als in ik, ii als in iets, oe kort en oe lang. Dat onderscheid in de oe kent NL helaas niet. Of je moet voetbalsupporter zijn in een grote havenstad in NL en roepen “oeoeoe alweer een doelpunt…..”.

Je ziet hoe ze staan ten opzichte van de consonant.
กิน ดี ยุง ดู resp kin, dii, joeng en doe (lange oe) op zijn NL gesproken.

Oefening 1; lees luidop en schrijf ze over, meerdere keren. Eerst achter elkaar en dan van boven naar beneden. Jouw partner zal je controleren.

กาย บาง ปา จาน
จำ ดำ ตำ อำ
ดัง ตัง จัง กัน
บอ ปอง กอง ดอย


En oefening 2.

กิน ดิน บิน ยิน
ดี ตี ปี มี
ตุง ลุง จุง ดุน
ดู ปู กู อู


Oefening 3, zinnetjes maken.

นาย นายมา นายมากิน นายมากินปู
ยาม ยามรอ ยามรอดู ยามรอดูนาง
นาง นางตี นางตีปู นางตีปูดำ


En een paar losse woordjes.

อัน an. Een classifier. Later daarover. Maar als ik de classifier niet weet zeg ik an. Ding…..
ดิน din. Aarde, land, in de zin van een zak teelaarde.
ลุง loeng. Oom. Tante meldt zich later…..
ปู poe met lange oe. Krab, het diertje…

Het wordt aangeraden een lijstje te maken met de geleerde woorden. Bij mijn handboek zit een grote lijst met alle woordjes maar dat overtypen is een helse klus. Dan kun je beter een goed woordenboek kopen TH-Eng. Een boek met de naam SE-ED wordt veel gebruikt en vind je in veel boekwinkels. En ik heb geen aandelen in dat bedrijf…..

prajak
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 17884
Lid geworden op: zaterdag 21 juni 2008, 00:24

Re: Overzicht alfabet 01-05

#4 Bericht door prajak » woensdag 10 november 2010, 16:46

Alfabet-04

Daar komt weer iets moeilijks aan. Live and dead syllables. Syllable is best vertaald als lettergreep. Maar het wordt ook wel genoemd in de boekjes non stop finals en stop finals. Dat is om het gemakkelijker te maken... Het heeft allemaal te maken met de standaard toonhoogte, dus zonder de 4 toonhoogte-tekens die ik al aanstipte. Het is een tonale taal, weet je nog ?

Alle woorden die we tot nu toe hebben gehad worden gesproken met een midden-toon, in het Engels en verder mid tone.

Maar vanaf nu gaan we letten op :
1. De klasse van de consonant, low, mid, high
2. De lengte van de vowel, long or short
3. Het einde van de lettergreep; live (non-stop) of dead (stop).

We hebben al iets gezien van low class en mid class consonants. Nu ga je zien hoe belangrijk het is onderscheid te maken tussen een korte vowel en een lange vowel. Ik heb in de vorige bijdragen aangegeven welke vowels lang zijn en welke kort.

Maar verder is van belang met welke klank het woord eindigt en het Thais kent een beperkt aantal “eindklanken”, veel minder dan het NL. In het Thais kan een woord eindigen op :

- m, n, ng, y, w waarbij de y is als in aai, ooi en oei, of in tell me why
- long vowels (en gecombineerde vowels, later…)
- p, t, k en short vowels.

En allemaal hebben ze invloed op de toonhoogte !

Dus aan het einde van het woord wordt een L uitgesproken als N, een B als P en een D en DT als T. Een uitgebreide lijst komt verderop. .

Alle woorden eindigend met de KLANK m-n-ng-y-w of met een long vowel heten LIVE SYLLABLE, in enkele boeken genoemd non stop final.

Als het woord eindigt op de klank p-t-k of een short vowel spreek je van een DEAD SYLLABLE, ook wel genoemd stop final.

De kennis op heden is dus voor :

Low class consonant, live syllable, mid tone
Mid class consonant, live syllable, mid tone.

Bent u er nog ?

Neem alle woordjes tot nu nog eens door en beredeneer waarom ze een mid tone hebben. Bekijk de eerste consonant voor de klasse, de lengte van de vowel en het type syllable.

We gaan de rest van deze bijdrage doen met de dead syllables, dus woorden eindigend op de klanken p-t-k of short of long vowels.


Low class consonants, dead syllables, short vowels.

รัก นิด ลับ

Uitspraak rak, nit, lap met hoge toon.

Je ziet hier een combinatie van
- een low class consonant aan het begin
- een short vowel
- een dead syllable (p-t-k of short vowel)

Deze drie condities tezamen geven een HOGE toon.

Oefening 1.

Alle woorden met een hoge toon.

มัก นัด รัก รับ
นิด ยิบ งิบ ริบ
ลุก รุด นุด รุก


Low class consonants, dead syllables, long vowels.

Bekijk deze woorden.

ลูก มีด ลาบ

Uitspraak loek (lang), miet (lang), laab. Tussen ลุก en
ลูก zit dus een verschil in uitspraak. Namelijk loek en l o e k.

Deze drie nieuwe woorden hebben allemaal een vallende toon, falling tone.

Oefening 2.

มาก ยาก ราก ลาก
รอบ มอบ นอก งอก
งีบ รีบ ลีน มีด
ลูก วูบ ลูบ รูป


Allemaal met een vallende toon, falling tone.

De oh is een lange toon ! Nu zult u zeggen, en in NOK, vogel, dan ? Daarin wel een korte toon maar dat woord wordt anders geschreven…..

Oefening 3.

Nu gaan de vowels een beetje door elkaar lopen, long en short.

ยาก ยัก มาก มัก
นิด มีด ริด รีด
รูป รุก ลูบ ลุก


Mid class consonants, dead syllables, short vowels.

Kijk hier eens naar :

จัก ติด กับ

Uitspraak tjak, dtit, kap met een low tone.

Oefening 4.

Lees en spreek uit.

กัด ตัก ดัด จัด
จิต กิจ ปิด ติด
บุก ดุจ จุด กุด



De uitspraak van de tj aan het eind van een woord is t.

Mid class consonants, dead syllables, long vowels.

Kijk eerst eens hier :

จาก จอด ตอบ

Uitspraak tjaak, tjoht met een lange oh, dtohp idem.

We zien dat bij mid class consonants met een dead syllable de vowel geen rol speelt; het is ook hier een low tone. Denk daar aan bij deze oefening.

Oefening 5.

จาก ตาก ดาบ
ตอบ กอด จอด
ดีด จีต ตีด
จูบ ดูด จูด


Lees de les nog eens luidop over en beredeneer de toonhoogte. In de laatste oefening husselen we de nieuwe woorden even door elkaar :

นัด มาก จัด กอด
ตอบ รับ รีบ จิต
กิจ จาก นิด ยาก
ลูก ติด จอด ลุก


We leren een paar nieuwe woordjes.
มีด knife
ตอบ to answer
จูบ to kiss

prajak
Volwaardig lid
Volwaardig lid
Berichten: 17884
Lid geworden op: zaterdag 21 juni 2008, 00:24

Re: Overzicht alfabet 01-05

#5 Bericht door prajak » woensdag 10 november 2010, 16:46

Alfabet-05

Hierin gaan we 6 nieuwe consonants leren en 4 nieuwe vowels.

Low class consonants.

ค ช ซ ท พ ฟ

De uitspraak is de kh, de geblazen k; de ch van chang en chocola; de s; de th, geblazen t; de ph, geblazen p maar niet van Philips; en de f van fiets. De klasse is die als in de file alfabet 2. We schrijven deze tekens alweer te beginnen met het rondje en let dan op bij de eerste letter.

Vergelijk en huiver :

ด ค Je ziet dat de klank en de klasse van de letter helemaal afhangt van hoe je het rondje begint te schrijven. Bij de D ligt het rondje OP de streep, bij de KH ligt het rondje onder de streep die naar beneden buigt.

Zie verder dat bij de CH en de S dat opgaande streep met een knik naar de linkerstreep toegaat. En je ziet het subtiele verschil tussen de CH en de S aan de kant waar je begint te schrijven.

Dit zijn opnieuw low class consonants. Schrijf ze, en spreek ze uit met de do-klank. Dus kho, cho, so, tho, pho en fo.

Vowels.

อึ อื เอ แอ

Ik heb de zero consonant gebruikt om te laten zien waar de klinker staat. De klank is resp uh kort, uh lang, ee van eerlijk en eh (lang) van mep maar dan langer, of zoals het geluid van een schaap: beh…..lekker lang.

De lichte keelklank is nu in zicht. Ik kan het op papier niet voordoen, vraag de Thaise partner. Verder zie je dat de laatste twee vowels VOOR de consonant komen. Zou ik schrijven เบ แบ dan staat er niet eeb en ehb maar bee en beh.

En zoals gebruikelijk zijn er hier extra aandachtspunten.

1. Het symbool อื moet altijd worden gevolgd door een andere consonant of anders een zero-consonant. Voorbeeld มือ คือ uitspraak muh lang en khuh lang. Deze uitgang wordt evenwel gezien als een live syllable dus een midtone.

2. De derde en vierde nieuwe vowel moet je zien als long vowels.

3. Het symbool เ is dan wel een ee maar de klank wijzigt indien het wordt gevolgd door een ย . De klank wordt dan uj zoals in de provincie Luj al schrijft men Loei….

เลย เคย เนย resp luj, khuj, nuj. De klank wordt dus niet als een ‘ui’ of een ‘eu’ van huis en heus.

Oefening 1.

Lees en spreek en beter: schrijf op van links naar rechts etc.

คอ พอ ชอ ซอย บาท
ที ฟา คำ พา ราช
ทำ พัก ซัก ชัด
ซุบ ทุน ชุด คุย


Oefening 2.

จึง ดึง ยึง ตึง ดึก
ยืด จืด คืน มืด คือ
เลน เจน เท เลว เลง
แพง แทน แก แคบ แซก


Oefening 3.

เก แก เกม แกม
แจก เลน แพง เท
เกด แดง แลก แยก


Oefening 4.

เคย เนย เลย


De vowel shortener, in NL leek peht, beide met vallende toon.
Zo schrijf of knutsel je dit symbool.

อ็ ๘

Peht is ook het telwoord voor ACHT. Je begint weer in het rondje te schrijven, gaat een beetje omhoog, omlaag, naar boven en naar rechts en dan een opwaarts deel. Je ziet dat dit teken alleen wordt gebruikt in woorden die op een consonant eindigen. De klank wordt een korte.

Om het verschil aan te geven :

เดก เด๊ก เปน เป๊น แชก แช๊ก


Deek, dek; peen, pen; chehk lang, chehk kort.

En een speciaal geval waarin de leek peht wordt gebruikt op alleen een consonant, de k. De uitspraak is dan koh kort of soms ook koh lang.

ก๊

Oefening 5.

เย๊น เล๊ก เก๊บ
เป๊น เจ๊ด เร๊ว
ก๊ เช๊ด เด๊ก


Oefening 6.

เล๊ก บาท มืด แพง เคย
ชัด จึง ก๊ แลก เป๊น
แดง คืน เลย ทำ พอ
ซัก แคบ พา เจ๊ด ดึก


Woordjes.

คือ is, namely
แก he, she, they, him, her, them
เลว to be bad
ดึก to be late at night
เก๊บ to collect, to keep

Gesloten

Terug naar “Thaise Taal”